ارزش افزوده چیست ؟
مالیات ارزش افزوده چیست و شامل چه افرادی میشود ؟! چگونگی محاسبه مالیات ارزش افزوده و جرایم آن .
ارزش افزوده چیست ؟
مالیات بر ارزش افزوده یکی از انواع مالیات غیر مستقیم و منابع درامد دولتها است فرمول مالیات ارزش افزوده بر اساس ارزش افزوده ایجاد شده و در مراحل مختلف تولید یک کالا یا ارائه خدمت تعیین میشود و لازم به ذکر است پرداخت مالیات بر ارزش افزوده بر عهده مصرف کننده نهایی است بر اساس اخرین قوانین مالیاتی سال 1401 محاسبه ارزش افزوده با استفاده از خود اظهاری مالیاتی در سامانه ارزش افزوده انجام میگردد مهلت ارسال اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده 15 روز بعد از پایان هر فصل تعیین شده است. پس ارزش افزوده به ارزشی گفته میشود که در فرایند تولید یک محصول به کالای واسطه ایی یا همان مواد اولیه محصول اضافه میشود . البته به این نکته توجه کنید که ارزش افزوده مختص به یک کالا نیست بلکه به فراینده تولید هم مرتبط است انواع مالیات بر ارزش افزوده
1- مالیات بر ارزش افزوده تولیدی در مالیات بر ارزش افزوده از نوع تولیدی اعمال مالیات هم بر فروش کالا های مصرفی و هم بر فروش کالاهای سرمایه ایی صورت میگیرد یعنی بنگاه اقتصادی با خرید کالا هیچ اعتبار مالیاتی را کسب نمیکند
2-مالیات بر ارزش افزوده مصرفی تمام مخارج سرمایه گذاری ناخالص مالیات در ارزش افزوده نوع مصرفی به دلیل این که بر اساس کالاها و خدمات مصرفی است حذف میشود 3-مالیات بر ارزش افزوده درآمد در مورد مالیات برارزش افزوده از نوع درآمدی گفته میشود که مالیات به فروش تولید خالص کالاهاست و این گونه پس از کسر هزینه استهلاک به سرمایه گزاری خالص ، ارزش افزوده از نوع درآمد به آن تعلق میگیرد.
راستی به این نکته حائز اهمیت توجه کنید دیگه بابت عوارض و مالیات دوتا فیش جداگانه دریافت نمیکنیم و فقط یک فیش 9%میگیریم و پرداخت میکنیم
مالیات بر ارزش افزوده چند درصد است ؟
یکی از سوالات پرتکراری که در این بحث مطح میشود این است که مالیات بر ارزش افزوده چند درصد است ،میزان مالیات بر ارزش افزوده در ابتدای هر سال تعیین میشود این مالیات تصور میشود تقریبا برابر با 9% است اما بر اساس ابلاغیه 28/12/1400 مدیر کل واردادت گمرک ایران به%9 گمرک اجرائی در خصوص مصوبه شورای عالی هماهنگی اقتصادی در رابطه با مالیات بر ارزش افزوده برخی کالاهای اساسی از تاریخ لازم الاجراء شدن قانون مالیات بر ارزش افزوده 13/10/1400 تا پایان سال 1401 ، نرخ مالیات بر ارزش افزوده واردات گندم ، برنج ، دانه های روغنی انواع روغن خام ، قند ، شکر ، گوشت قرمز معادل یک درصد تعیین شده است
چه کالاهایی معاف یا مشمول این قانون جدید مالیاتی هستند ؟
هتل های سه ستاره و پایین تر و مهمانسرها از این مالیات معاف شدند البته قند و شکر که مشمول معافیت بود به مشمول مالیات اضافه شده است همچنین برخی کالاهای وارداتی که مشمول مالیات بر ارزش افزوده شده اند ، در زمان عرضه مشمول مالیات نخواهد بود
در قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده اصل طلا ،جواهر ، پلاتین به کار رفته در انها از پرداخت این مالیات معاف میشوند اما اجرت ساخت ،سود و کارمزد مشمول 9%مالیات بر ارزش افزوده خواهند بود همچنین در قانون مالیات ارزش افزوده شرکت های هواپیمایی مشمول عوارض 5%بودند که با اجرای قانون جدید خدمات هواپیمایی نیز مشمول مالیات میشوند این عوارض 5%حذف میشود و 9%مالیات ارزش افزوده ،جایگزین 5%عوارض خاص میشود و همین امر سبب افزایش قیمت بلیط هواپیمایی شده است.
نحوه محاسبه مالیات بر ارزش افزوده به عنوان مثال تولید کننده خودرو با نام فرضی خودروسازان سایپا را در نظر بگیرید که در کشوری با نرخ 10درصد مالیات بر ارزش افزوده فعالیت میکنند.
. شرکت خودروسازان مواد خام را با قیمت 2 میلیون ریال خریداری میکند که طبیعتا مالیات بر ارزش افزوده آن 000/200 ریال است که باید به دولت پرداخت کند جمع قیمت کل در این حالت 000/200/2 میشود.
. خودروسازان محصولات تولید شده را به قیمت 5 میلیون ریال به علاوه 500/000 ریال ارزش افزوده و جمع کلی 000/500/5 ریال به توزیع کننده میفروشد در این حالت تولید کننده فقط 000/300 ریال به عنوان مالیات بر ارزش افزوده را به دولت پرداخت کرده است به عبارتی تولید کننده 10%سودی که در این فرایند به دست اورده است 3میلیون ریال را به عنوان VAT که همان مالیات میباشد پرداخت میکند.
.در نهایت توزیع کننده این محصول را با قیمت 10میلیون ریال که ارزش افزوده آن 000/100 ریال میشود به مصرف کننده نهایی میفروشد که جمع کل آن 11 میلیون ریال میشود توزیع کننده در این مرحله 000/500 ریال را به عنوان مالیات بر ارزش افزوده پرداخت میکند 000/500 ریال مابقی را تولید کننده در مرحله قبل پرداخت کرده است و به عبارتی توزیع کننده در این مرحله 10% سود خالص خود را پرداخت میکند.
مهلت تسلیم و ارسال اظهارنامه ارزش افزوده
هر سه ماه یا در پایان هر فصل به مدت 15 روز به مالکان مشاغل و کسب و کارها مهلت داده میشود تا با مراجعه به سامانه مالیات بر ارزش افزده ، ابتدا به تکمیل اظهارنامه ارزش افزوده و سپس پرداخت مالیات در طی یک فیش مالیات به نرخ 6% وعوارض به نرخ 3% بپردازند.
البته خوب است توجه داشته باشید که در فصل زمستان به دلیل تعطیلات عید نوروز به مدت 30 روز یعنی تا پایان فروردین ماه مهلت وجود دارد.
جریمه عدم ارسال اظهارنامه ارزش افزوده
سازمان امور مالیاتی کشور برای ارسال اظهارنامه ارزش افزوده مهلتی را تعیین میکند و در صورتی که مودیان در زمان تعیین شده اقدام به ارسال اظهارنامه ارزش افزوده نکنند به انها جریمه تعلق میگیرد و این جریمه ها قابل بخشش نیستند.
توجه داشته باشید حتی در صورتی که شرکت یا مشاغل اشخاص حقیقی و حقوقی هیچ فعالیت مالی نداشته باشد باز هم این اشخاص موظف هستند اظهارنامه ارزش افزوده را تسلیم سازمان امور مالیاتی کنند و اگر میخواهند که جریمه به انها تعلق نگیرد باید اظهارنامه با ارزش افزوده را سفید و همراه با مدرک مربوطه ارائه کنند
پس نداشتن فعالیت مالی نباید دلیلی برای ارسال نکردن اظهارنامه ارزش افزوده باشد
مواردی که باعث میشود به مشمولان پرداخت مالیات بر ارزش افزوده جریمه تعلق گیرد ؟
1-مشمولان در مهلت تعیین شده اقدام به ثبت نام در سامانه نکنند
2-صادر نکردن صورتحساب به خریدار کالا یا خدمات
3-ثبت نادرست ارزش ریالی کالا یا خدمات در صورت حساب رسمی که کد اقتصادی دارد
4-تحویل ندادن اظهارنامه قانونی
5-ارائه نکردن دفاتر قانونی پلمپ شده شرکت ها و به طور کلی موسسات مشمول قانون مالیاتی
6-ثبت و تکمیل نکردن اطلاعات صورت حساب قانونی توسط فروشنده کالا یا خدمات
جریمه مودیان مالیاتی که VAT را پرداخت نمیکنند چقدر است ؟
جریمه عدم پرداخت مالیات بر ارزش افزوده به شرح زیر میباشد.
1-عدم ثبت نام مودیان در مهلت مقرر معادل 75%مالیات متعلق تا تاریخ ثبت نام یا شناسایی حسب مورد
2-عدم صدور صورت حساب معادل یک برابر مالیات متعلق
3-عدم درج صحیح قیمت در صورت حساب معادل یک برابر ما به التفاوت مالیات متعلق
4- عدم درج و تکمیل اطلاعات صورت حساب طبق نمونه اعلام شده معادل 25%مالیات متعلق
5-عدم تسلیم اظهارنامه از تاریخ ثبت نام یا شناسایی به بعد حسب مورد50% مالیات متعلق
6-عدم ارائه دفاتر یا اسناد و مدارک حسب مورد معادل 25% مالیات متعلق
7-تاخیر در پرداخت مالیات های موضوع این قانون در موعد مقرر موجب تعلق جریمه ایی به میزان 2% در ماه نسبت به مالیات پرداخت نشده و مدت تاخیر خواهد بود.
مدارک مورد نیاز برای رسیدگی مالیات بر ارزش افزوده
مدارک مورد نیاز برای جلسه رسیدگی کارشناسان و ممیزین اداره کل مالیات بر ارزش افزوده به شرح زیر است .
تراز ازمایشی در سطح کل ، معین و تفصیلی به ترتیب برای دوره های بهار و تابستان و پاییز و زمستان ، سال مورد رسیدگی
تراز ازمایشی در سطح کل ، معین و تفصیلی سالیانه قبل و بعد از بستن حسابهای موقت برای سال مورد رسیدگی
گردش حساب درامد های عملیاتی خدمات و فروش به ترتیب برای دوره های بهار و تابستان و پاییز و زمستان سلب مورد رسیدگی
گردش حساب درامدهای غیر عملیاتی به ترتیب برای دوره های بهار تابستان پاییز و زمستان سال مورد رسیدگی
گردش حساب مالیات بر ارزش افزوده به ترتیب برای دوره های بهار تابستان پاییز و زمستان سال مورد رسیدگی
تصویر اولین و اخرین فاکتور رسمی فروش به ترتیب برای دوره های بهار تابستان پاییز و زمستان سال مورد رسیدگی شرکت های بزرگانی و تولیدی
تصویر صورت وضعیت های رسالی شرکت های پیمان کاری
تصویر صورتحساب فاکتورهای خرید منجربه ایجاد اعتبار مالیاتی از هر شرکت
گردش حساب سود و زیان انباشته
گردش حساب تعدیلات حسابداری و انباشته
گردش موجودی مواد و کالا
تصویر اظهارنامه عملکرد سال ورد رسیدگی
تصویر برگ تشخیص عملکرد سال مورد رسیدگی
تصویر صورت حسابهای بانکی بهمراه صورت مغایرت انها برای سال مورد رسیدگی
سوالات پرتکرار شما از ما ............
اگر مالیات بر ارزش افزوده بیش تر از سقف مجاز پرداخت کرده باشیم چه باید کرد ؟
طبق ماده 17 ق مالیات بر ارزش افزوده در صورتی که مودی ، مالیات بر ارزش افزوده بیشتراز مبلغ اصلی در هر دوره پرداخت کرده باشند میتوانند نسبت به دریافت ان به دو صورت اقدام کنند
یا مبلغ اضافه پرداخت شده جهت مالیات های دوره بعد لحاظ شود یا درخواست استرداد وجه آن را داشته باشند.
ایا طلا فروشان هم مشمول مالیات بر ارزش افزوده میشوند؟
در حال حاضر طلا فروشان فقط موظف هستند برای اجرت طلاهای ساخته شده خود مالیات غیر مستقیم بپردازند و این مالیات بر سایر مراحل خرید مواد اولیه و موارد دیگر ان اعمال نمیشود
ایا حقوق و دستمزد پرسنل شامل مالیات بر ارزش فزوده میشوند؟
حقوق و دستمزد پرسنل به دلیل اینکه به صورت جداگانه در مالیات های مستقیم آمده است و مالیات آن در قانون مالیات های مستقیم پرداخت میشود مشمول قانون مالیات بر ارزش افزوده نمیشود.
آیا مناطق ویژه اقتصادی مشمول مالیات بر رزش افزوده هستند ؟
شرکت ها و کارخانجات و بنگاه های تولیدی و اقتصادی که در مناطق ویژه اقتصادی قراردارند مشمول مالیات بر ارزش افزوده نیستند البته به شرطی که مبادلات آنها فقط در مناطق ویژه اقتصادی باشد و اگر با مصرف کنندگانی خارج از منطقه ویژه اقتصادی مبدله داشته باشند باید VAT پرداخت کنند
آیا صادرات و واردات خارج از کشور در شرکت های مستقر در منطقه یژه اقتصادی مشمول مالیات بر ارزش افزوده میشود ؟خیر هر گونه صادرات و واردات شرکتهای مستقر در منطقه ویژه اقتصادی به خارج از کشور مشمول این قانون نمیشود .
ایا آب،برق،گاز،تلفن شرکت های تجاری مشمول مالیات بر ارزش افزوده میباشد ؟ بله کلیه مبالغی که تحت عنوان قبض اب برق گاز و تلفن از مشترک اخذ میگردد مشمول قانون مالیات غیر مستقیم بوده و باید پرداخت شود البته پس از پرداخت این مبلغ سایر قوانین مالیاتی دیگر بر این موارد وارد نبوده و صدق نمیکند.
آیا فعالیت پیمانکاری هم مشمول مالیات بر ارزش افزوده است ؟
بله فعالیت پیمانکاران هم شامل این قانون بوده و این پیمانکاران باید به میزان 3% مالیات بر ارزش افزوده بپردازند البته پرداخت این مالیات جایگزین پرداخت هر گونه عوارض شده و دریافت عوارض از انها تحت هر عنوانی ممنوع میباشد
پرداخت مالیات بر ارزش افزوده به صورت ماهانه بهتر است یا سالانه ؟
ازاونجایی که پرداخت ان به صورت هر سه ماه انجام میشود و روش بهتری هم است چون باعث میشود در انتهای سال مبلغ زیادی نشود و به صورت ریز ریز پرداخت شود و افرادی هم که به صورت ماهانه یا سه ماهه مالیات خود را میپردازند در انتهای سال نیازی به پرداخت VAT ندارند و فقط اگر خطا و اختلافی دیده شود آن اختلاف حساب پرداخت میشود
ایا مالیات بر مصرف با مالیات بر ارزش فزوده یکسان است ؟
خیر مالیات بر مصرف با VAT تفاوت داشته و هر دو به صورت جداگانه دریافت میشوند
مالیات بر مصرف به کالاهایی مانند سیگار وارد شده تا مصرف ان در کشور کاهش یابد .