از آنجایی که دولت امکانات و شرایط لازم را فراهم می کند تا مردم بتوانند به سود برسند،اشخاص هم بخشی از درآمد یا سود حاصل از فعالیت های اقتصادی خودشان را تحت عنوان مالیات به دولت می دوهند تا صرف هزینه های دولت شود.
یکی از مهم ترین این مالیات ها،مالیات حقوق یا مالیات بر درآمد حقوق می باشد.
مالیات حقوق چیست؟
مالیات حقوق یا مالیات بر درآمد حقوق در دسته مالیات بر درآمد در مالیات های مستقیم جای می گیرد.
طبق ماده ۸۲ قانون مالیات های مستقیم درآمدی که یک شخص حقیقی در خدمت شخص دیگر(اعم از حقیقی یا حقوقی)،در قبال تسلیم نیروی کار خود،بابت اشتغال در ایران،بر حسب مدت زمان یا کاری که انجام می شود به طور نقد یا غیر نقد دریافت کند،مشمول مالیات بردرآمد حقوق می شود.
پرداخت مالیات حقوق وظیفه کیست؟
در مورد مالیات حقوق باید بگوییم ک این نوع مالیات،یک مالیات تکلیفی می باشد،یعنی خود اشخاص(اشخاص حقیقی که بابت خدمت به شخص حقیقی یا حقوقی و تسلیم نیروی کار خود درآمد کسب می کنند)پرداخت کننده مالیات نیستند و این مالیات توسط یک واسطه (کارفرما) از مودی دریافت می شود.
یعنی وظیفه کسر کردن مالیات و پرداخت آن به عهده کارفرماست و کارفرما قبل از پرداخت حقوق به پرسنل،مبلغ مالیات را از آن کسر کرده و بعد اقدام به پرداخت حقوق می کند.
بنابراین پرسنل در قبال پرداخت مالیات حقوق وظیفه ای ندارند و پرداخت مالیات حقوق پرسنل به عهده پرداخت کننده حقوق یعنی کارفرما می باشد.
نرخ مالیات حقوق در سال ۱۴۰۲ چقدر است؟
طبق قانون مالیات های مستقیم و بر اساس آخرین بروز رسانی ها اگر شما شخص حقیقی باشید و ماهانه تا ۱۰۰.۰۰۰.۰۰۰ میلیون ریال یعنی سالی تا ۱.۲۰۰.۰۰۰.۰۰۰ میلیون ریال درآمد داشته باشید معاف از مالیات خواهید بود.
ولی اگر بیشتر از ۱۰۰.۰۰۰.۰۰۰ میلیون ریال در ماه درآمد داشته باشید مطابق جدولی که در ادامه قرار داده می شود برایتان مالیات محاسبه خواهد شد.
چه مواردی مشمول مالیات حقوق می شوند؟
- حقوق پایه ماهانه
- بن
- حق مسکن
- اضافه کار
- حق اولاد
- پایه سنوات
- عیدی
چه کسانی از مالیات حقوق معاف هستند؟
طبق ماده 91 قانون مالیات های مستقیم،درآمد های حقوق به شرح زیر از پرداخت مالیات معاف است :
- روسا و اعضای مأموریت‌های سیاسی خارجی در ایران و رؤسا و اعضای هیأت‌های نمایندگی فوق العاده دول خارجی نسبت به درآمد حقوق دریافتی از دولت متبوع خود به شرط معامله متقابل و همچنین روسا و اعضای هیأت‌های نمایندگی سازمان ملل متحد و موسسات تخصصی آن در ایران نسبت به درآمد حقوق دریافتی از سازمان و موسسات مزبور در صورتی که تابع دولت جمهوری اسلامی ایران نباشند.
- روسا و اعضای مأموریت‌های کنسولی خارجی در ایران و همچنین کارمندان موسسات فرهنگی دول خارجی نسبت به درآمد حقوق دریافتی از دول متبوع خود به شرط معامله متقابل .
- کارشناسان خارجی که با موافقت دولت جمهوری اسلامی ایران از محل کمک‌های بلاعوض فنی و اقتصادی و علمی و فرهنگی دول خارجی و یا موسسات بین‌المللی به ایران اعزام می‌شوند نسبت به حقوق دریافتی آنان از دولت متبوع یا موسسات بین‌المللی مذکور .
- کارمندان محلی سفارتخانه‌ها و کنسول گریها و نمایندگی‌های دولت جمهوری اسلامی ایران در خارج نسبت به درآمد حقوق دریافتی از دولت جمهوری اسلامی ایران در صورتی که دارای تابعیت دولت جمهوری اسلامی ایران نباشند به شرط معامله متقابل.
- حقوق بازنشستگی و وظیفه و مستمری و پایان خدمت و خسارت اخراج و بازخرید خدمت و وظیفه یا مستمری پرداختی به وراث و حق سنوات و حقوق ایام مرخصی استفاده نشده.
- هزینه سفر و فوق العاده مسافرت مربوط به شغل.
- مسکن واگذاری در محل کارگاه یا کارخانه جهت استفاده کارگران و خانه‌های ارزان قیمت سازمانی در خارج از محل کارگاه یا کارخانه که مورد استفاده کارگران قرار می‌گیرد.
- وجوه حاصل از بیمه بابت جبران خسارت بدنی و معالجه و امثال آن.
- عیدی سالانه یا پاداش آخر سال جمعا معادل یک دوازدهم میزان معافیت مالیاتی موضوع ماده (۸۴) این قانون.
- خانه‌های سازمانی که با اجازه قانونی یا به موجب آیین نامه‌های خاص در اختیار مأموران کشوری گذارده میشود.
- وجوهی که کارفرما بابت هزینه معالجه کارکنان خود یا افراد تحت تکفل آنها مستقیما یا به وسیله حقوق بگیر به پزشک یا بیمارستان به استناد اسناد و مدارک مثبته پرداخت کند.
- مزایای غیرنقدی پرداختی به کارکنان حداکثر معادل دو دوازدهم معافیت موضوع ماده (۸۴) این قانون.
- درآمد حقوق پرسنل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران اعم از نظامی و انتظامی ، مشمولان قانون استخدامی وزارت اطلاعات و جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و آزادگان.
مالیات حقوق چگونه محاسبه می شود؟
مثال) نحوه محاسبه مالیات حقوق یک کارمند با دریافتی های زیر در یک ماه:
۳.۰۰۰.۰۰۰ میلیون ریال = حداقل حقوق روزانه
۹۰.۰۰۰.۰۰۰ میلیون ریال = حداقل حقوق برای یک ماه (۳۰ روز)
۷۰.۰۰۰ هزار ریال = حق سنوات با فرض یک سال سابقه کار برای هر روز
۲.۱۰۰.۰۰۰ میلیون ریال = حق سنوات با فرض یک سال سابقه کار برای یک ماه (۳۰ روز)
۹.۰۰۰.۰۰۰ میلیون ریال = حق مسکن
۱۱.۰۰۰.۰۰۰ میلیون ریال = حق بن خوار و بار
۵.۳۰۸.۲۸۴ میلیون ریال = حق اولاد یک فرزند
جدول حداقل حقوق و مزایای اداره کار سال ۱۴۰۲ برای کارگران بدون سابقه کار به شرح زیر است:
جدول حداقل حقوق و مزایای اداره کار سال ۱۴۰۲ برای کارگران دارای یک سال سابقه کار به شرح زیر است:
مالیات حقوق بازنشستگان
طبق ماده ۹۱ قانون مالیات های مستقیم که در مورد معافیت های مربوط به مالیات بر درآمد صحبت شده است،یکسری موارد که معاف از مالیات هستند در چند بند آورده شده اند،یکی از بند ها ب شرح زیر است:
“حقوق بازنشستگی و وظیفه و مستمری و پایان خدمت و خسارت اخراج و بازخرید خدمت و وظیفه یا مستمری پرداختی به وراث و حق سنوات و حقوق ایام مرخصی استفاده نشده”
بنابراین بازنشستگان از جمله بازنشستگان تامین اجتماعی اگر تنها یک منبع درآمد داشته باشند یعنی تنها حقوق و مستمری بازنشستگی منبع درآمد آنها باشد، طبق بند مذکور حقوق بازنشستگان معاف از مالیات حقوق یا مالیات بر درآمد می باشد.
اگر بازنشستگان دو منبع درآمد داشته باشند مالیات حقوق به چه صورت است؟
بر اساس قانون،افرادی که بعد از بازنشستگی مجددا در مشاغل دیگری نیز مشغول بکار شوند و درآمد کسب کنند،باید این درآمد را گزارش کرده و مطابق قوانین مالیاتی کشور،مالیات آن را پرداخت کنند.
بنابراین اگر یک فرد بازنشسته را در نظر بگیریم ک پس از بازنشستگی به شغل دیگری نیز مشغول شده است،و دارای دو منبع درآمد باشد یکی از آنها یعنی حقوق و مستمری بازنشستگی از نظر مالیاتی درآمد محسوب نمی شود و درآمد شغل دوم وی با توجه به قانون تا سقف ۱۲۰.۰۰۰.۰۰۰ میلیون تومان در سال از مالیات حقوق معاف و مابقی مشمول مالیات بر درآمد حقوق میباشد.
مهلت ارسال لیست مالیات حقوق و پرداخت آن
طبق ماده ۸۶ قانون مالیات های مستقیم پرداخت کنندگان حقوق هنگام هر پرداخت یا تخصیص آن مکلف اند مالیات متعلق را طبق مقررات محاسبه و از حقوق پرسنل کسر نمایند ارسال لیست مالیات حقوق هر ماه تا پایان ماه بعد است،مثلا برای بهمن ماه تا آخر اسفند ماه مهلت ارسال لیست وجود دارد و شما میتوانید برای ارسال لیست مالیات حقوق به سامانه salary.tax.gov.ir مراجعه کنید.
جریمه عدم ارسال لیست حقوق و عدم پرداخت مالیات حقوق
اگر لیست مالیات حقوق ارسال را نکنیم طبق ماده ۱۹۷ قانون مالیات های مستقیم جریمه ای معادل ۲% حقوق پراختی و در خصوص پیمانکاری ۱% کل مبلغ قرارداد جریمه خواهد داشت.
اگر لیست مالیات حقوق ارسال شود ولی مالیات حقوق پرداخت نشود طبق ماده ۱۹۹ قانون مالیات های مستقیم مشمول جریمه‌ای معادل ۱۰% مالیات پرداخت نشده در موعد مقرر و %۵/۲ مالیات به ازای هرماه دیر کرد خواهد داشت.
دانلود اکسل لیست حقوق و دستمزد
دانلود لیست حقوق و دستمزد به صورت اکسل. این لیست به شما کمک خواهد کرد تا جزئیات حقوق و دستمزد مرتبط با سال ۱۴۰۲ را به دقت مرور کنید.
سوالات متداول درمورد مالیات حقوق یا مالیات بر درآمد
پرداخت مالیات حقوق برعهده چه کسی است؟
از آنجایی که مالیات حقوق یا مالیات بر درآمد یک نوع مالیات تکلیفی می باشد،پرداخت آن به عهده ی کارفرماست و کارکنان وظیفه ای در قبال پرداخت آن ندارند.
محاسبه مالیات حقوق ۱۴۰۲ به چه صورت است؟
محاسبه مالیات حقوق پس از کسر معافیت مالیاتی و طبق نرخ های تعیین شده در جدول مالیات حقوق ۱۴۰۲ انجام میشود (توضیحات بیشتر در متن مقاله ارائه شده است)
